1. Rối loạn tiền đình là gì?
Tiền đình là bộ phận thuộc hệ thống thần kinh, nằm ở sau hai bên ốc tai. Vai trò chính của hệ thống này là duy trì sự thăng bằng tư thế, các phối hợp khi vận động chân tay, mắt, thân. Tiền đình được điều khiển bởi các nhóm thần kinh cao cấp trong não.
Bệnh rối loạn tiền đình là trạng thái mất thăng bằng khi một người thay đổi tư thế gây nên hiện tượng chóng mặt, hoa mắt, đầu óc quay cuồng, đi đứng không vững và có thể té ngã.
Sau đây chúng ta hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân của hội chứng này để phòng và điều trị ngay từ đầu.
2. Nguyên nhân của rối loạn tiền đình
Rối loạn tiền đình có thể gây ra bởi nhiều nguyên nhân. Một số nguyên nhân thường gặp là:
- Căng thẳng thường xuyên, nhiều lo lắng, áp lực, stress
Lạm dụng nhiều rượu, bia, chất kích thích
- Do bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn ở tai giữa
- Bị viêm thần kinh sọ não bởi virus (dây số 8), chấn thương mê lộ hoặc do nghẽn tắc động mạch tiền đình, co thắt động mạch cột sống hoặc do thoái hóa cột sống cổ cũng ảnh hưởng đến đường đi của máu lên não
- Thoái hoá một trong các cơ quan của hệ tiền đình
- Nhiều bệnh mãn tính có thể dẫn đến rối loạn tiền đình. Tăng huyết áp, xơ vữa động mạch và một số bệnh lý của tim có thể làm giảm lưu lượng máu lên não
- Rối loạn tiền đình thường xuất hiện nhiều hơn ở người lớn tuổi. Khi sử dụng thuốc điều trị đau mạn tính cũng có thể gây ra vấn đề không giữ thăng bằng được ở người già
Ngoài ra, sống trong môi trường quá nhiều tiếng ồn, thời tiết thay đổi, nhất là nóng lạnh đột ngột, ăn nguồn thức ăn bị nhiễm độc (hóa chất, độc tố của vi sinh vật), người ngồi một chỗ nhiều giờ kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, người ít hoặc lười vận động cũng là yếu tố nguy cơ của hội chứng này.
3. Triệu chứng của rối loạn tiền đình
- Chóng mặt, hoa mắt, ù tai,… gây khó chịu đến sinh hoạt, ảnh hưởng tới công việc
- Khó giữ được thăng bằng, không làm chủ được tư thế, đứng lên ngồi xuống một cách khó khăn. Triệu chứng chóng mặt này có thể làm tăng nguy cơ té ngã khi đi xe hoặc vận hành máy móc
- Buồn nôn, nôn
- Nhịp tim nhanh, nhịp thở nhanh, hay đánh trống ngực
- Đau đầu; tê, mất cảm giác ở tay, chân
- Tâm lý bị xáo trộn: nhạy cảm, dễ nổi cáu, tự ti, khó tập trung
Bệnh có thể diễn tiến trong vài ba ngày rồi phục hồi lại trạng thái bình thường, nhưng cũng có thể kéo dài hơn. Nếu tình trạng này lặp đi lặp lại kéo dài sẽ khiến người bệnh khó chịu. Nếu bệnh tiến triển mãn tính có thể gây ra trầm cảm, suy yếu, mệt mỏi. Nguy hiểm hơn, rối loạn tiền đình nặng có thể dẫn đến đột quỵ.
4. Nguyên tắc điều trị và phòng bệnh
Điều trị
Người bị rối loạn tiền đình thường xem thường căn bệnh này. Nếu không được điều trị và để bệnh lặp đi lặp lại, kéo dài tình trạng thiếu máu lên não, có thể gây biến chứng, đặc biệt là đột quỵ.
Người mắc hội chứng rối loạn tiền đình có thói quen tự chẩn đoán và mua thuốc để điều trị. Điều này hoàn toàn không nên bởi vì thuốc chống nôn do rối loạn tiền đình có nhiều loại, trong đó có loại có thể gây tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe người bệnh. Vì vậy, bạn cần đến các cơ sở y tế khám để được tư vấn và chỉ định chính xác của bác sĩ.
Bên cạnh việc dùng thuốc, bạn cần phối hợp tập luyện thể dục thường xuyên, nhẹ nhàng, vừa sức. Bài tập được khuyên đối với người bị rối loạn tiền đình là tập luyện đốt sống cổ. Việc này nhằm kích thích khí huyết lưu thông, nhưng cần phải đúng động tác. Không nên ngồi quá lâu một chỗ (xem tivi, ngồi bàn vi tính), nên 20 phút thay đổi tư thế một lần.
Trong trường hợp người lớn tuổi bị chóng mặt có kèm theo nhức đầu đột ngột, sốt cao, mờ mắt, không nhìn rõ sự vật hoặc nhìn đôi (thấy 1 thành 2), mất thị lực, giảm thính giác, nên được dẫn đi bệnh viện khám ngay. Người có bệnh lý kèm theo như tăng huyết áp, huyết áp thấp, thoái hoá cột sống cổ,…cần tích cực điều trị các bệnh này.
Phòng ngừa tái phát
Việc ăn uống cũng có tầm ảnh hưởng quan trọng. Không nên uống quá nhiều rượu, bia, chất kích thích. Bạn nên uống đủ lượng nước hàng ngày để cải thiện tình trạng máu lưu thông. Đối với những bệnh nhân có bệnh lý kèm theo (tiểu đường, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…) cần ăn theo chế độ hợp lý. Tuy nhiên cũng không nên kiêng khem thái quá dẫn đến suy dinh dưỡng.
Bạn nên tắm rửa bằng nước ấm, giữ ấm cơ thể, đặc biệt khi trời lạnh, thời tiết chuyển mùa… Người cao tuổi nên giữ thói quen tập thể dục, ví dụ đi bộ hàng ngày, mỗi ngày 30 phút. Tuy nhiên, không nên đi bộ vào lúc trời còn quá sáng (có sương lạnh) hoặc trời trưa nắng.
